Thursday, December 19, 2019

Don’t Cry For Me Argentina ( bài hát trong phim Evita )

Đất nước Argentina xinh đẹp được coi là điểm đến hấp dẫn nhất Nam Mỹ với điệu tango rực lửa, khung cảnh thiên nhiên và nền văn hóa với những đặc trưng độc đáo.
Tên gọi “Argentina” bắt nguồn từ tiếng La-tinh “argentum”, có nghĩa là bạc, được gắn liền với truyền thuyết của Sierra de la Plata (Núi Bạc), được các nhà thám hiểm châu Âu đầu tiên tại khu vực lan truyền rộng rãi, và đặt tên là Río de la Plata cho cửa biển lớn ngăn cách Buenos Aires và Uruguay.
Hiến pháp Quốc gia năm 1853 đã thêm tên gọi “Cộng hòa Argentina” trong số các tên gọi chính thức để chỉ chính quyền và lãnh thổ của đất nước.
Argentina là một trong những nước thuộc vùng cực nam của thế giới. Nằm ở cực nam của châu Mĩ và được mở rộng hơn nữa một phần tại châu Nam cực, nơi Argentina đang yêu cầu chủ quyền.
Argentina giáp với Chile  tại phía Tây, phía bắc với  Bolivia và Paraguay, phía đông (từ phía bắc tới phía nam) với Brazil, Uruguay và Đại Tây Dương, và phía nam với Pasaje de Drake. Argentina giao với Thái Bình Dương thông qua Eo biển Magellan.
Argentina có diện tích 2.795.677km2 tại Châu Mĩ, trải dài 3.694 km từ bắc tới nam và 1.423 km từ đông sang tây.
Trong diện tích đó, 2.780.400 km2 thuộc lãnh thổ chủ quyền. Phần còn lại thuộc về quần đảo Malvinas, Georgia và Sandwich của phía Nam, nơi Argentina đang đòi lại chủ quyền, hiện đang bị Vương quốc Anh chiếm đóng.
Nếu chỉ tính diện tích có chủ quyền tại châu Mĩ thì Argentina là quốc gia lớn thứ tám trên thế giới và đứng thứ hai ở khu vực Mĩ La-tinh về diện tích lãnh thổ.
Ngoài ra, Argentina cũng là một trong những quốc gia yêu cầu chủ quyền một phần của châu Nam Cực trong đó bao gồm nhiều khu vực ổn định từ năm 1904. Diện tích tại Nam Cực của Argentina là (965.597 km2).
Địa hình lãnh thổ Argentina đặc trưng bởi các ngọn núi ở phía tây và vùng đồng bằng, xen kẽ với các dãy núi thấp ở phía đông.
Dãy núi với tên gọi Cordillera de los Andes chạy dọc theo rìa phía tây của lãnh thổ Argentina từ bắc tới nam và  phân định ranh giới giữa Argentina và Chile.
Phần cao nhất của Dãy núi Andes nằm ở trung tâm đất nước, và ở phía bắc trong khi ở phía nam các dãy núi nổi tiếng là thấp.
Tại khu vực trung tâm của Dãy núi Andes có đỉnh Aconcagua, đỉnh núi cao nhất khu vực châu Mĩ với độ cao hơn 6.960 mét.
98a1a53281eb5555d25ed5a683d6a4c7
Với sự trải dài về lãnh thổ, khí hậu của Argentina vô cùng đa dạng, với nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 22ºC ở vùng cực bắc đến -5ºC ở cực nam.
Ở cực bắc có khí hậu cận nhiệt đới, ẩm ở phía đông (Vùng ven biển) và khô ở phía tây (vùng Tây Bắc). Tại các vùng đồng bằng và vùng núi thấp phía trung tâm (từ Buenos Aires đến chân dãy núi Andes) có khí hậu ôn hòa, với mùa đông mát mẻ và mùa hè ấm áp. Phía nam của đất nước (khu vực Patagonia) có khí hậu cận cực, ẩm ướt ở phía tây đến sườn của dãy Andes, khô và nhiều gió ở vùng đồng bằng và cao nguyên phía đông.
Ban đầu nhiều bộ lạc nguyên thủy sinh sống ở các khu vực khác nhau mà ngày nay thuộc lãnh thổ Argentina.
Vào thế kỉ thứ XVI, người Tây Ban Nha xâm chiếm phần lớn nửa phía bắc thuộc lãnh thổ Argentina và biến nó thành thuộc địa của đế quốc Tây Ban Nha.
Trước khi giành độc lập, từ năm 1776, lãnh thổ ngày nay của Argentina hợp nhất với lãnh thổ cai trị bởi Phó Vương tại Río de la Plata, một trong năm lãnh thổ do Phó Vương cai trị được Tây Ban Nha lập ra tại châu Mĩ, tất cả đều nằm dưới quyền lãnh đạo của Phó Vương thay mặt Vua Tây Ban Nha cai trị.
Ngày 25 tháng 5 năm 1810, nhân sự kiện Napoleón Bonaparte bắt được Vua Fernando VII, một nhóm người bản địa yêu nước đã tổ chức tại Buenos Aires chính phủ tự trị đầu tiên: cuộc Họp Đầu tiên của Chính phủ Quốc gia.
Cuộc họp trên được cho là sự giải phóng của đế chế Tây Ban Nha, ban đầu chỉ mang tính tạm thời: “cho đến ngày phóng thích Vua Fernando VII”.
Tuy nhiên, với kinh nghiệm này, hệ quả tất yếu dẫn đến việc Tuyên bố độc lập bởi những người đại diện tại các tỉnh khác nhau.Tuyên bố trên diễn ra vào ngày 9 tháng 7 năm 1816 tại Tucumán, thành phố  nằm ở phía Tây Bắc của Argentina.
Những thập kỉ đầu của nền độc lập Argentina được đánh dấu bởi các cuộc nội chiến giữa hai nhóm: đồng nhất và liên bang.
Trong khi nhóm đồng nhất đấu tranh cho một hệ thống chính trị tập trung do Buenos Aires dẫn dắt, nhóm liên bang lại yêu cầu một hệ thống chính trị không tập trung với sự tôn trọng quyền tự trị của từng tỉnh thành.
Vào năm 1853, Hiến pháp được ban hành, trong đó thiết lập một hệ thống chính trị cộng hòa, đại diện và liên bang, với sự tôn trọng quyền tự trị của từng tỉnh thành
Từ năm 1880 đến 1930, nhà nước Argentina kiểu mới được hình thành. Trong thời kỳ này, bao gồm cả khu vực Patagonia, Argentina đảm bảo khả năng kiểm soát trên toàn lãnh thổ. Buenos Aires được chỉ định là thủ đô của đất nước, hệ thống giáo dục quốc dân được hình thành với tiêu chí: miễn phí, không phụ thuộc tôn giáo, bắt buộc và được đảm bảo bởi hệ thống luật bầu cử dựa trên lá phiếu phổ thông, bỏ phiếu kín và bắt buộc.
Trong thời kỳ này, đất nước đã trải qua một sự tăng trưởng kinh tế bùng nổ và đón nhận rất nhiều người nhập cư từ các nước châu Âu, do đó họ đã phải điều tra lại dân số.
Từ năm 1930 đến 1983, Argentina đã trải qua một thời kỳ bất ổn chính trị, với các chính phủ dân chủ dẫn dắt bởi các chế độ độc tài đan xen sinh ra từ các cuộc đảo chính. Các chế độ độc tài cuối cùng, từ năm1976 đến 1983, đã để lại hậu quả đau đớn là sự mất tích của 30.000 người và một khoản nợ lớn bên ngoài.
Mặc dù vậy, trong thời gian này, chủ yếu trong thập kỷ 1950 và 1960, Argentina đã đạt được một quá trình quan trọng về công nghiệp hóa, phát triển cao về khoa học, một hệ thống đại học đạt chất lượng và một xã hội với mức độ cao về bình đẳng, tất cả được xây dựng trên nguyên tắc của tính chuyển đổi xã hội.
Hầu như tất cả người dân Argentina nói tiếng Tây Ban Nha. Do sự trải rộng về lãnh thổ, tiếng Tây Ban nha được biến hóa trong các vùng khác nhau, nhưng tiếng thổ ngữ vẫn là rioplatense, được sử dụng tại lưu vực của Rio de la Plata (Sông Bạc) và các tỉnh lân cận.
Tiền peso Argentina.
Argentina không có tôn giáo chính thức và Hiến Pháp đảm bảo sự tự do về tôn giáo.
Khoảng 70% người dân Ác-hen-ti-na theo Đạo Công giáo, tuy nhiên trên cả nước cũng có hơn 4.500 tổ chức tôn giáo đăng ký tại Cục đăng ký quốc gia về Tôn giáo.
Đất nước này là nơi chứa cộng động lớn theo đạo hồi và đạo Do Thái tại Mĩ La-tinh.
3e9862fd940e3b88d86de13639c8edc3
Don’t Cry For Me Argentina
Evita
It won’t be easy, you’ll think it strange
When I try to explain how I feel
That I still need your love after all that I’ve done
You won’t believe me
All you will see is a girl you once knew
Although she’s dressed up to the nines
At sixes and sevens with you
I had to let it happen, I had to change
Couldn’t stay all my life down at heel
Looking out of the window, staying out of the sun
So I chose freedom
Running around, trying everything new
But nothing impressed me at all
I never expected it to
Don’t cry for me Argentina
The truth is I never left you
All through my wild days
My mad existence
I kept my promise
Don’t keep your distance
And as for fortune, and as for fame
I never invited them in
Though it seemed to the world they were all I desired
They are illusions
They are not the solutions they promised to be
The answer was here all the time
I love you and hope you love me
Don’t cry for me Argentina
argentina-buenos-aires-plaza-de-mayo

Dịch ý
Đừng khóc cho tôi Argentina
Điều đó thì không dễ gì, bạn sẽ nghĩ nó thật kì lạ
Khi tôi cố gắng để thể hiện cái cách tôi cảm nhận rằng
tôi vẫn muốn tình yêu của bạn sau tất cả mọi cái mà tôi đã có được.
Bạn sẽ không tin được đâu
Bởi tất cả mà bạn sẽ thấy là một cô gái anh từng quen biết.
Cho dù cô ấy diện ngất
Nhưng lại cùng bạn ở những tình cảnh éo le.
Tôi phải để điều đó xảy ra, tôi phải thay đổi
Cuộc đời tôi không thể mãi ở dưới tận cùng
Nhìn ra ngoài cửa sổ, ở ngoài ánh mặt trời.
Vì thế tôi chọn sự  tự  do
Chạy vòng quanh, thử mọi thứ mới mẻ
Nhưng tất cả không gây ấn tượng gì với tôi
Tôi không bao giờ mong đợi nó.
Đừng khóc cho tôi Argentina
Sự thật là tôi không bao giờ rời xa bạn
Sự điên rồ của tôi tồn tại
Suốt từ  đầu đến cuối những ngày tự  do ấy.
Tôi hứa với bạn
Sẽ không bao giờ xa rời bạn đâu.
Còn sự may mắn và nổi tiếng
Tôi chưa bao giờ mong đợi chúng cả
Cho dù đó dường như  là cả thế giới mà tôi từng thèm muốn.
Đừng khóc cho tôi Argentina
Sự  thật là tôi không bao giờ rời xa bạn
Sự  điên rồ của tôi tồn tại
Suốt từ  đầu đến cuối những ngày tự  do ấy.
Tôi hứa với bạn
Sẽ không bao giờ xa rời bạn đâu.
Còn sự  may mắn và nổi tiếng
Tôi chưa bao giờ mong đợi chúng cả
Cho dù đó dường như  là cả thế giới mà tôi từng thèm muốn.
Chúng là ảo giác
Chúng không phải là lời giải mà chúng đã từng là như  thế.
Câu trả lời luôn luôn nằm ở đây
Tôi yêu và mong ước bạn yêu tôi
Đừng khóc cho tôi Argentina…

No comments:

Tìm hiểu y phấn tảo

  ( trích trong sách phật quốc ký sự ) của t/g Thích Phước Tiến