Les valses de Vienne ( khúc luân vũ xưa )

Lại là thành Vienne với điệu Walzt bất hủ và với những hoài niệm. Những hoài niệm về một ngày xưa huy hoàng, về những buổi tiệc tùng của các bậc trưởng giả cùng những cô đào hát… Tôi không rõ lắm về Vienna của ngày xưa. Vienna của ngày nay tôi cũng chẳng biết nhiều nhặn gì. Chỉ có điều, là tôi thích và say đắm nó, thế thôi.

À tôi nhớ rồi, giờ thì mới được biết rằng ở đó, người ta nói tiếng Giéc-manh thay vì tiếng Áo hoặc tiếng Anh hay Pháp như tôi đã từng tưởng tượng. Tôi vốn cực kỳ dốt môn lịch sử , thế nên chỉ biết đến Vienna qua Sisi-Nữ hoàng nước Áo cùng Joseph hoàng đế , chỉ biết đến con sông Danube hiền hòa thơ mộng làm tôi liên tưởng đến dòng sông Seine.

Cái nôi của điệu nhảy Valse là vùng ngoại ô thành phố Viên và một số vùng nước Áo. Ngay từ thời trung cổ ở Áo và Bavaria của châu Âu nông dân đã có những điệu nhảy, gọi là Landlers, nhảy theo nhịp ¾ . Những điệu nhảy này rất phổ biến trong các đám cưới, các lễ hội dân gian.

Tuy vậy, mặc dù nhạc Valse đã tồn tại từ rất sớm, thời kỳ của điệu nhảy Valse thực sự phải chờ một thời cơ thích hợp. Cuộc cách mạng đẫm máu Pháp làm rung chuyển châu Âu đã tạo ra hoàn cảnh đó. Trước cách mạng Pháp, các điệu nhảy tinh tế của Pháp đã thống trị khắp các triều đình Châu Âu. Sau cách mạng, nước Áo trở thành tiêu điểm văn học và âm nhạc của châu Âu. Điệu nhảy Landler đã từ những vùng quê hẻo lánh xâm nhập vào các phòng nhảy của tầng lớp thượng lưu. Nơi đây Landler đã được chỉnh trang khá nhiều và đổi tên thành Waltzer, tiếng Đức có nghĩa là quay, lướt, sau lại rút gọn thành Waltz và điệu nhảy dần trở nên quen thuộc khắp châu Âu.

Valse là điệu nhảy đầu tiên được nhảy trong tư thế ôm sát nhau với những động tác quay nhanh. Vì thế nó bị cả chính quyền lẫn nhà thờ lên án nghiêm khắc. Trong một thời gian dài nó bị cấm nhảy trong các phòng nhảy công cộng ở nhiều vùng. Tháng 7 năm 1816, Valse được đưa vào chương trình một cuộc khiêu vũ do ông hoàng Regent tổ chức ở Luân Đôn, nhưng không một người nào của hoàng gia tham gia điệu nhảy này. Báo chí cũng lên tiếng phản đối. Mặc dầu vậy xu thế phổ biến áp đảo của Valse đã vượt qua mọi sự chống đối và cấm đoán. Giai cấp tư sản sau cách mạng Pháp đã nhiệt tình đón nhận nó. Ở Anh, nơi có tiếng nghiêm khắc trong phong tục văn hoá, điệu Valse bị phản đối mạnh mẽ lúc đầu nhưng một phần cũng nhờ sự kiện là nữ hoàng Victoria trị vì lúc đó là một người khiêu vũ xuất sắc và rất thích điệu nhảy Valse nên dần dần Valse cũng được chấp nhận. Thế đứng đối diện ôm sát nhau của đôi nhảy trở thành tiêu chuẩn cho nhiều điệu nhảy phát triển từ thời kỳ đó.

Hai biến thể mới của điệu nhảy Valse xuất hiện đó là Boston và Hesitation. Boston là một điệu nhảy Valse chậm với những bước nhảy dài lướt nhẹ, quay ít và chậm hơn và nhiều bước tiến và lùi hơn so với Valse Viên. Còn trong Hesitation thì ba bước đã rút lại thành chỉ còn một bước trong một nhịp nhạc. Khoảng những năm 1910 – 1914 Boston xâm nhập vào Luân Đôn, nhiều người xô đến Bostonclub ở khách sạn Savoy Hotel để nhảy điệu này. Boston Boston nhanh chóng biến mất vào năm 1914, khi đại chiến thế giới lần thứ nhất xẩy ra để rồi khi chiến tranh kết thúc biến tướng theo 2 hướng thành Valse Mỹ và Valse Anh tức là Valse Quốc tế ngày nay.

Les valses de Vienne

Du pont des supplices
Tombent les actrices
Et dans leurs yeux chromés
Le destin s’est brouillé

Au café de Flore
La faune et la flore
On allume le monde
Dans une fumée blonde
Maintenant que deviennent
Que deviennent les valses de Vienne ?
Dis-moi qu’est-ce que t’as fait
Pendant ces années ?
Si les mots sont les mêmes
Dis-moi si tu m’aimes…
Maintenant que deviennent
Que deviennent les valses de Vienne ?
Et les volets qui grincent
D’un château de province ?
Aujourd’hui quand tu danses
Dis, à quoi tu penses ?

Dans la Rome antique
Errent les romantiques
Les amours infidèles
S’écrivent sur logiciels

Du fond de la nuit
Remontent l’ennui
Et nos chagrins de mômes
Dans les pages du Grand Meaulnes

Dịch ý

Ở cây cầu của những khổ hình
Rơi xuống những diễn viên
Và trong những đôi mắt “đen” đó
Định mệnh bị đảo lộn.

Ở quán cà phê Flore
Động vật và thực vật  ( Cỏ cây và muông thú )
Thắp sáng thế giới
Bằng một làn khói vàng.

Giờ đây …..
Những điệu valse của thành vienne trở thành cái gì
Nói với tôi em đã làm gì
Trong những năm đó?
Nếu những từ ngữ là một
Nói với tôi nếu em yêu tôi…
Giờ đây …..
những điệu valse của thành vienne trở thành cái gì
Và những cánh cửa cót két
Của một lâu đài ?
Hôm nay khi em nhảy
Nói với tôi em đang nghĩ gì ?

Ở  La Mã cổ đại
Những chuyện lãng mạn được lưu truyền
Những tình yêu không chung thủy
Được viết bằng một thứ  logic

Từ  đáy của màn đêm
Vút lên  sự  chán nản
Và nỗi sợ  như trẻ con của chúng ta
Trong những trang của Grand Meaulnes.

Luân Vũ Ngày Xưa

Phố vắng trong chiều mưa
Chân bước qua thềm xưa
Ngập ngừng nhìn mênh mang
Một người tìm thấy đâu

Đây quán xưa ngày nào
Anh với em cùng trao
Ngọt ngào lời yêu thương
Mà tình mình giờ hai phương

Hỡi dấu yêu hỡi dấu yêu sao bây giờ
Đành xa đôi lứa những tháng năm đã lướt nhanh
Trên con sông tương tư
Những tiếng yêu xưa vẫn trọn
Có còn tìm đến nhau

Tiếng hát thổn thức trái tim ta làm sao :  ” Hỡi dấu yêu , hỡi dấu yêu sao bây giờ đành xa đôi lứa những tháng năm đã lướt nhanh …” trên nền nhạc valses.

Tôi vẫn yêu dòng nhạc xưa cũ , không phải vì mình bảo thủ không tiếp nhận những cái mới . Nhưng dòng nhạc xưa cũ ấy vẫn hay trong từng lời ca , từng nốt nhạc khiến ta không bao giờ muốn bỏ rơi nó .

Cho dù chỉ là cái quá khứ đau thương mà ta  muốn rũ bỏ nhưng làm sao mà có thể quên hết được khi vẫn còn những dấu yêu của ngày xưa  .