Thursday, August 22, 2019

“Besame Mucho”, ca khúc giữ kỷ lục bài hát được thu âm nhiều nhất thế giới

Đó vừa đúng là trường hợp của ca khúc Besame Mucho, không những đã vượt ra khỏi ranh giới đất nước Mexico, mà còn trở thành niềm tự hào của Mexico trên thế giới…
Besame mucho bản gốc sâu lắng hát bởi chính tác giả Consuelo Velasquez
Bia-bai-besame-mucho-700x366
Consuelo Velazquez ở tuổi 15, khi còn là một thiếu nữ trẻ măng, bà viết ca khúc Bésame Mucho theo điệu Boléro, ca khúc mà sau đó thành công đến mức nổi tiếng khắp thế giới. Điều thú vị là ca khúc viết về tình yêu và những nụ hôn, nhưng vào thời điểm viết ca khúc, bà hoàn toàn là một thiếu nữ trinh trắng chưa hề có một mối tình, chưa hề có nụ hôn tình yêu đầu tiên. Tất cả lời viết và cảm xúc chỉ là cô bé tưởng tượng ra.
Và khi ấy điệu bolero lúc ấy chỉ mới vừa du nhập vào Mexico trong khi samba, mambo, tango mới là thứ âm nhạc đang nổi khắp nơi tại khu vực Latin này. Và Consuelo Velazquez là một nữ tác giả hiếm hoi viết nhạc bằng thức điệu bolero vào thời điểm ấy.

Consuelo Velazquez (21 tháng 8 năm 1916 – 22 tháng 1 năm 2005) 

Ảnh hưởng của nhạc cổ điển từ thế kỷ 19
Theo bà, đó chỉ đơn giản là những xúc cảm trong sáng, mơ mộng, và bài này được viết do ảnh hưởng của một bài aria trong vở nhạc kịch opera “Goyeska” của nhà soạn nhạc người Tây Ban Nha Enrique Granados.
Consuelo Velazquez bắt đầu chơi dương cầm từ lúc 4 tuổi, vào nghề như một pianist nhạc cổ điển ở Nhạc viện Palacio De Bellas Artes và XEQ Radio, nhưng sau đó trở thành một ca sĩ và ca – nhạc sĩ thu âm. Và Besame Mucho đã mang tên tuổi bà ra khắp toàn thế giới.
Bà hồi tưởng lại: “Đó là vào một buổi chiều, ngồi bên dương cầm, trong tâm trạng ngẫu hứng tôi đã ứng tấu những tình cảm và ước vọng đang tràn ngập. Khi đó, thậm chí tôi còn chưa biết ghi lại nốt nhạc”
Nhưng cũng cần phải nói rõ rằng Besame Mucho không thuần là sáng tác của một mình cô bé 15 tuổi mơ mộng Consuelo Velazquez bởi bà cũng chịu ảnh hưởng từ người khác.
Hai câu mở đầu bài này bà đã lấy từ giai điệu của nhà soạn nhạc cổ điển người Tây Ban Nha cuối thế kỷ 19, Enrique Granados trong tổ khúc Đôi tim non trẻ yêu đương (Los Majos Enamorados), đặc biệt là ở khúc thứ 5 Lời thở than hay thiếu nữ và cánh chim họa mi (Quejas, O La Maja Y El Ruisenor) với những cảm xúc giai điệu tình cảm sâu lắng nhất. Những câu sau nhất là phần điệp khúc bà đã dựa theo câu mở đầu theo ngẫu hứng mà biến tấu, thay đổi cấu trúc thành điệu bolero cũng rất đẹp và hài hòa.
Nhưng cho dù có sự ảnh hưởng từ đâu thì Besame Mucho vẫn được xem là một sáng tác nổi tiếng nhất của Consuelo Velazquez. Sau khi nổi tiếng tại quê nhà, bài hát đã vượt biên giới vào Mỹ. Besame Mucho cũng lập tức xuất hiện trong một bộ phim và đến năm 1941 bài hát này chính thức được phát hành qua giọng ca nam trung người Mexico gốc Tây Ban Nha, Emilio Tuero. Năm 1944, bài hát được chuyển ngữ sang tiếng Anh lần đầu bởi nhạc sĩ dương cầm kiêm ca sĩ nổi tiếng Nat King Cole.
Vừa hợp với nỗi lòng người lính ra trận trong chiến tranh thế giới lần thứ 2…
Đó là năm 1944, vào thời điểm đó, Besame Mucho đột nhiên trở thành bài hát chuyên chở nỗi lòng của những người ra trận khi Thế chiến II lôi những chàng trai ra chiến trường và chia cách tình yêu của họ. Và vì thế ca khúc lại trở nên càng nổi tiếng.

Chiến tranh thế giới thứ II kết thúc, bức ảnh chụp khoảnh khắc nụ hôn bất ngờ của chàng thủy thủ với cô y tá lạ mặt không quen biết ngay trên Quảng trường Thời Đại ở New York vào thời điểm ấy đã đi vào lịch sử, và người ta nhớ đến ca khúc Besame mucho (Hãy ôm anh thật chặt) 

Từ Mỹ, bài hát này đi một vòng Bắc Mỹ, sang toàn bộ Nam Mỹ rồi đến Pháp, châu Âu, sang Liên Xô tới châu Á và nhanh chóng chinh phục toàn thế giới.
Chinh phục toàn thế giới

Frank Sinatra cũng thể hiện Besame mucho theo một tiết tấu cuồng nhiệt kiểu Mỹ 

Từ đó tới nay đã có hàng trăm ca sĩ trên khắp thế giới trình diễn bài này trong đó có những tên tuổi lớn như Andrea Bocelli, Dalida, Frank Sinatra, Dean Martin, Cesaria Evora, Julio Iglesias, Nana Mouskouri, Placido Domingo, the Beatles, The Flamingos,  cùng các dàn nhạc tên tuổi như Johann Strauss II của Andre Rieu, Paul Mauriat, vv… Bài Bésame mucho được dịch sang tiếng Anh, Pháp cùng hơn 20 ngôn ngữ khác.
Thời điểm nào Besame Mucho cũng vẫn được hát một cách say mê như thể lần đầu tiên, kể cả sau này khi Celine Dion, Diana Krall hay Michael Buble… hát lại cũng vậy. Năm 1980, bộ phim Moskva không tin vào những giọt nước mắt đoạt giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất tại Oscar, lay động người xem một phần cũng nhờ sử dụng bài hát này.
Tác quyền giúp tác giả “sống sung túc cả đời”: một trong những tác phẩm kỷ lục được thu âm nhiều nhất

Tác quyền của Besame mucho đã giúp tác giả sống sung túc cả đời, theo lời của nữ nhạc sĩ .

Besame Mucho, theo thống kê, đã trở thành một trong những bài hát được thu âm nhiều nhất thế giới với hơn 1.000 phiên bản, bán hơn 100 triệu đĩa, được biểu diễn trên ti-vi và đài phát thanh hơn 2 triệu lần, và tác quyền, như lời Consuelo Velazquez, “không phải nghĩ, đủ để tôi sống sung túc cả đời”.
Theo thời gian, Besame Mucho mãi là bài hát được xưng tụng dưới bất cứ ngôn ngữ nào. Đó là bài hát của tự do, của tình yêu, của tuổi trẻ và là bản tình ca xuyên thế kỷ, mang dấu ấn của nhạc cổ điển thế kỷ 19, và thế kỷ 20 rồi cả thế kỷ 21 ngày hôm nay.
Thay cho lời kết: Một lần nữa, chúng ta cảm nhận được sức mạnh diệu kỳ của âm nhạc trong khả năng kết nối mọi tâm hồn, xóa nhòa mọi khoảng cách địa lý, ngôn ngữ, quốc gia hay dân tộc. Besame mucho chính là minh chứng sống động nhất cho điều đó.
Nhạc phẩm “Bésame Mucho” (bản nguyên thủy của nhạc sĩ Consuelo Velázquez – 1940)
Bésame,
bésame mucho
como si fuera esta noche
la ultima vez.
Bésame,
bésame mucho
que tengo miedo a per-derte,
perderte después.
Quiero tenerte muy cerca
mirar me en tus ojos
verte junto a mi.
Piensa que tal vez mañana
yo ya estaré lejos
muy lejos de ti.
Bésame,
bésame mucho
como si fuera esta noche
la ultima vez.
Bésame,
bésame mucho
que tengo miedo a perderte,
perderte des-pués.
Bésame,
bésame mucho
que tengo miedo a perderte,
perderte después.
Que tengo miedo a perderte,
perderte des-pués.
Bản dịch Anh ngữ:
Kiss me now,
kiss me with passion
kiss me as if this were to be
our very last night.
Kiss me now,
kiss me with passion
for you I may never-more see
once past early light.
I want to hold you so closely,
look into your eyes to find
you mirroring me.
I’m sure dawn will find me lonely
cast away so far behind
where you then will be.
Kiss me now,
kiss me with passion
kiss me as if this were to be
our very last night.
Kiss me now,
kiss me with passion
for you I may nevermore see
once past early light.
Kiss me now
kiss me with passion
fearing tomorrow I’ll lose you
past dawn’s early light;
and I may forever lose you,
forever lose you.
Lời bài hát bằng tiếng Anh

Kiss me a lot

Kiss me, kiss me a lot,
As if tonight was
the last time.
Kiss me, kiss me a lot,
Because I fear to lose you,
To lose you later on.
Kiss me, kiss me a lot,
As if tonight was
the last time.
Kiss me, kiss me a lot,
Because I fear to lose you,
To lose you later on.
I want to have you very close
To see myself in your eyes,
To see you next to me,
Think that perhaps tomorrow
I already will be far,
very far from you.
Kiss me, kiss me a lot,
As if tonight was
the last time.
Kiss me, kiss me a lot,
Because I fear to lose you,
To lose you later on.
Kiss me, kiss me a lot,
Because I fear to lose you,
To lose you again.
Because I fear to lose you,
To lose you later on.

Dịch ý

Hãy hôn em nhiều

Hãy hôn em, hãy hôn em nhiều
như thể đêm nay
là đêm cuối
Hãy hôm em, hãy hôn em nhiều,
vì em sợ mất anh
mất anh sau này
Hãy hôn em, hãy hôn em nhiều
như thể đêm nay
là đêm cuối
Hãy hôm em, hãy hôn em nhiều,
vì em sợ mất anh
mất anh sau này
Em muốn có anh thật gần
để thấy em trong mắt anh
để thấy anh bên em
Hãy nghĩ rằng có lẽ ngày mai
em đã đi xa
rất xa nơi anh
Hãy hôn em, hãy hôn em nhiều
như thể đêm nay
là đêm cuối
Hãy hôm em, hãy hôn em nhiều,
vì em sợ mất anh
mất anh sau này
Hãy hôm em, hãy hôn em nhiều,
vì em sợ mất anh
mất anh lần nữa
Vì em sợ mất anh
mất anh sau này
(TĐH dịch)

No comments:

CHÚNG TA LÀ NHỮNG GÌ CHÚNG TA NGHĨ

  Trích: Nghệ Thuật Tối Giản - Có Ít Đi, Sống Nhiều Hơn; Việt dịch: Alex Tu Dịch;  Người khác có thể dễ dàng đọc được niềm vui và nỗi khổ tr...