Solitaire & Chất liệu diễm lệ của cây đàn Hạc cầm cổ xưa: Mơ về nơi xa lắm

Qua tác phẩm “Per solatz d’amor”, ta có thể thấy chất liệu diễm lệ làm màu ngay từ những câu dạo đầu được búng lên từ cây đàn Harp, và tiếng violon cổ vang lên ngây ngô tạo cảm giác chuẩn xác về người hát rong Aimeric.

Giọng hát cũng có phần run run ngả ngốn gây cảm giác nhàn hạ ung dung no đủ. Nét đặc thù này trong thời nhạc Trung cổ thật đáng yêu! Và Hạc cầm là nhạc cụ được coi là cổ xưa nhất, diễm lệ nhất, và tượng trưng nhất ở một châu Âu cổ đại..

Hạc cầm, nhạc cụ cổ xưa nhất, diễm lệ nhất và là biểu tượng cho âm nhạc của châu Âu cổ đại…

Hạc cầm, một nhạc cụ cổ xưa nhất, diễm lệ nhất, tượng trưng cho âm nhạc châu Âu cổ đại…

Nhắc tới thời Trung cổ, luôn ngợi nhớ cho chúng ta một cảm giác cổ xưa, chậm rãi, và giản đơn, với thiên nhiên mênh mông rộng lớn. Các đường nét kiến trúc thời Trung cổ cũng không tỉnh xảo, không cầu kỳ phức tạp như thời Phục Hưng mà mộc mạc, dày dặn, với những hình khối lớn đồ sộ.

Và đàn Hạc cầm (Harp) là trung tâm của thời đại cổ xưa ấy, là hình ảnh tượng trưng cho âm nhạc. Nguyên thủy của hạc cầm được cho là bắt nguồn từ ý tưởng của cây cung. Trong thời cổ, chiếc hạc cầm được phản ánh trong các nền văn hóa, là loại nhạc cụ gắn liền với những câu chuyện thần tiên, thường thấy nhất là hình ảnh những thiên thần cầm đàn hạc và hát múa kết hợp với khung cảnh tráng lệ của cung điện, đền đài, nơi mà các vị vua chúa, giới quý tộc cổ đại thường tụ tập, vui chơi ca hát…

Từ thần tiên, vua chúa, giới quý tộc, tới bình dân đều có thể gảy khúc hạc cầm…

Đàn hạc là đàn gảy. Đàn hạc thường xuất hiện trong dàn nhạc giao hưởng hoặc đệm cho hát trong nhạc thính phòng. Để chế tác được một cây đàn hạc đòi hỏi rất nhiều công phu mới chế tác được.

Hạc cầm có nhiều kiểu, nhiều cỡ và nặng nhẹ khác nhau, nhưng có 3 thể loại chính: loại hộp, loại uốn cong và loại dây. Hạc cầm cao từ 60 cm tới 1m80, có 22 tới 47 sợi dây đàn. Dây đàn của hạc cầm được làm riêng biệt bằng dây gân bò, kẽm, nylon,  hay trộn lẫn với nhau.

Tiếng Hạc cầm gần giống với tiếng guitar, nhưng âm sắc của giai điệu đa dạng và mềm mại hơn. Các nghệ sĩ thường kết hợp hạc cầm với sáo. Để học được, ngoài năng khiếu âm nhạc và lòng say mê, còn cần phải có người dài (thân cao), cánh tay dài, ngón tay khỏe, thịt tay chắc (dùng thịt đầu ngón tay để bấm, không phải dùng móng như guitar).

Hạc cẩm cũng có ở Trung Quốc cổ đại, nhưng với một cái tên khác…

Những nét đáng yêu của âm nhạc thời Trung cổ qua âm nhạc Aimeric

Ta có thể thấy những nét đặc trưng đáng yêu của âm nhạc thời Trung cổ qua những tác phẩm của Aimeric de Péguilhan, một nghệ sĩ hát rong (troubadour) nổi tiếng ở châu Âu thế kỷ 12-13.

Âm nhạc của Aimeric de Péguilhan vang lên không chói chang cầu kỳ mà lại đủ sức dẫn dụ người nghe đến viếng thăm một thung lũng mênh mông vời vợi. Thung lũng của thiên nhiên, thung lũng của niềm hi vọng, thung lũng của niềm yêu thương cháy bỏng, về một khát khao tự do.

Aimeric de Péguilhan (khoảng 1170 – khoảng 1230) rất nổi tiếng ở châu Âu thế kỷ 12-13. Nguyên tên ông là Aimeric, còn được viết là Aimery. Dù được sinh ra ở Toulouse, nhưng hậu tố de Péguilhan, còn được viết là Peguilhan, Peguillan, hoặc Pégulhan, nhằm để chỉ nguyên quán của ông là tại Péguilhan (gần Saint-Gaudens), miền Tây nước Pháp ngày nay.

Aimeric được cho là đã sáng tác ít nhất 50 tác phẩm, nhưng chỉ có 6 trong số chúng còn lưu giữ được đến ngày nay.

1. Atressi•m pren com fai al jogador
2. Cel que s’irais ni guerrej’ ab amor
3. En Amor trop alques en que•m refraing
4. En greu pantais m’a tengut longamen
5. Per solatz d’autrui chan soven
6. Qui la vi, en ditz

Ông đã sáng tác tác phẩm “Per solatz d’amor” (Mặt trời tình yêu) ta có thể thấy chất liệu diễm lệ làm màu ngay từ những câu dạo đầu được búng lên từ cây đàn Harp, và tiếng violon cổ vang lên ngây ngô tạo cảm giác chuẩn xác về người hát rong Aimeric. Giọng hát cũng có phần run run ngả ngốn gây cảm giác nhàn hạ ung dung no đủ. Nét đặc thù này trong thời nhạc Trung cổ thật đáng yêu!

Solitaire

The  Carpenters

Shane:
There was a man, a lonely man,
Who lost his love through his indifference

Mark:
A heart that cared, that went unchecked,
Until it died within his silence

Shane:
And Solitaire’s the only game in town
And every road that takes him, takes him down
And by himself, it’s easy to pretend
He’ll never love again
And keeping to himself he plays the game
Without her love it always ends the same
While life goes on around him everywhere
He’s playing Solitaire

Mark:
A little hope goes up in smoke
Just how it goes, goes without saying

Shane:
There was a man, a lonely man
Who would command the hand he’s playing

Mark:
And Solitaire’s the only game in town
And every road that takes him, takes him down
And by himself, it’s easy to pretend
He’ll never love again
And keeping to himself he plays the game
Without her love it always ends the same
While life goes on around him everywhere
He’s playing Solitaire

Shane:
A little hope goes up in smoke
Just how it goes, goes without saying

Mark:
And Solitaire’s the only game in town
And every road that takes him, takes him down
And by himself, it’s easy to pretend
He’ll never love again
And keeping to himself he plays the game
Without her love it always ends the same
While life goes on around him everywhere

Shane:
He’s playing Solitaire

Dịch ý

Có một người đàn ông, cô độc
Đánh mất tình yêu vì sự  khác biệt của mình
Một trái tim cần quan tâm không được ai chú ý
Đến khi chết đi trong sự  im lặng lạnh lùng

Cờ bạc, là trò chơi duy nhất trong thành phố
Mọi con đường khiến hắn ta sụp đổ, sụp đổ dần
Và chính hắn ta lại phớt lờ tất cả
Sẽ chẳng bao giờ hắn lại yêu
Hắn cứ  mải mê cờ bạc
Không có nó, mọi thứ  chẳng còn gì
Cuộc đời cứ trôi đi, trôi mãi
Hắn vẫn cứ  cờ bạc mà thôi

Một chút hy vọng cứ  trôi xa mãi
Xa mãi một cách tự  nhiên

Có một người đàn ông đơn độc
Cứ mãi chơi cờ bạc, chẳng ngừng

Cờ bạc, là trò chơi duy nhất trong thành phố
Mọi con đường khiến hắn ta sụp đổ, sụp đổ dần
Và chính hắn ta lại phớt lờ tất cả
Sẽ chẳng bao giờ hắn lại yêu
Hắn cứ  mải mê cờ bạc
Không có nó, mọi thứ chẳng còn gì
Cuộc đời cứ trôi đi, trôi mãi
Hắn vẫn cứ cờ bạc mà thôi

Một chút hy vọng cứ trôi xa mãi
Xa mãi một cách tự nhiên

Cờ bạc, là trò chơi duy nhất trong thành phố
Mọi con đường khiến hắn ta sụp đổ, sụp đổ dần
Và chính hắn ta lại phớt lờ tất cả
Sẽ chẳng bao giờ hắn lại yêu
Hắn cứ  mải mê cờ bạc
Không có nó, mọi thứ  chẳng còn gì
Cuộc đời cứ  trôi đi, trôi mãi
Hắn vẫn cứ  cờ bạc mà thôi

Hắn đang chơi đánh bạc.