Bài hát là những lời nhớ thương da diết của một cô gái gửi đến người yêu của mình – sống ở thành phố Scarborough, Ai Len. Họ đã chia tay nhau, và giờ đây – ở một nơi xa rất xa – cô gái hát cho chàng trai nghe. Nàng đưa ra những công việc “không thể thực hiện” cho chàng, nếu thực hiện được thì “chàng sẽ mãi là tình yêu chân thành của tôi”.
Bài hát “Scarborough Fair” là một bài hát dân ca xuất xứ từ Anh Quốc (Ai Len bao gồm trong đó), thời Trung Cổ. Người ta bắt đầu nghe bài hát này qua những người hát dạo thời đó, thường được gọi là “Bard” hay “Shapers”, khi họ di chuyển từ làng mạc này qua thành phố nọ.
Có phải bạn đang đi đến Scarborough Fair?
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi cho một chàng trai sống ở đó
Chàng ấy một thời là tình yêu chân thành của tôi
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi cho một chàng trai sống ở đó
Chàng ấy một thời là tình yêu chân thành của tôi
Hãy nói với chàng ấy làm cho tôi một chiếc ảo vải lanh.
Dệt bởi mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Mà không cần khâu vá hay kim chỉ
Rồi chàng sẽ mãi là tình yêu chân thành của tôi.
Dệt bởi mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Mà không cần khâu vá hay kim chỉ
Rồi chàng sẽ mãi là tình yêu chân thành của tôi.
Bảo chàng ấy tìm cho tôi một mẫu đất
Rau mùi tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Giữa vùng nước muối và bờ biển
Rồi chàng sẽ là tình yêu chân thành của tôi
Rau mùi tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Giữa vùng nước muối và bờ biển
Rồi chàng sẽ là tình yêu chân thành của tôi
Có phải bạn đang đi đến scarborough.
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Tôi nhớ về một chàng trai đã từng ở đó.
Chàng ấy đã từng là tinh yêu rất chân thành của tôi
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Tôi nhớ về một chàng trai đã từng ở đó.
Chàng ấy đã từng là tinh yêu rất chân thành của tôi
Ngày xưa các chàng tình nhân Hy Lạp đã tặng lá hương thảo (rosemary) cho người mình yêu. Hiện nay tại Anh Quốc cũng như tại một vài xứ Châu Âu, các cô dâu trong ngày cưới, vẫn còn dắt lên tóc lá hương thảo. Hương thảo tượng trưng cho tình yêu phụ nữ, vững bền, mạnh mẽ dù rằng tình yêu đến rất chậm.
Thyme – Cây húng tây, Cây húng tượng trưng cho sự Can Đảm. Bài hát này viết vào thời khi các chiến sĩ ra mặt trận, trong tay có cây mộc, gắn hình cây húng thêu bởi bàn tay của vợ hay người yêu, một hình ảnh nói lên lòng ngưỡng mộ sự can đảm của các chàng chiến sĩ.
Trong bài hát có nhắc tới bốn loại thảo mộc đó, có vẻ chúng rất tầm thường những câu hát về chúng lại rất thâm thúy.
Cũng không phải do hương thơm của chúng được người đời ca tụng, hoa với ý nghĩa và màu sắc tươi thắm, ngọc lan, hồng, dạ lý hương … đằng này chỉ là mùi hương của thảo mộc, những lá cây trông thấy hàng ngày, ai cũng có và dùng được.
Nhưng chính cái tầm thường đó là những gì con người giữ vào trí nhớ mạnh mẽ nhất và cô nàng nhạc sĩ đã nhẹ nhàng, khéo léo nhắc nhở người yêu hãy theo mùi hương mà trở về với tình yêu chân thật mà nàng đã trọn vẹn dành cho chàng.
Lịch sử bài hát
Người ta bắt đầu nghe bài hát Scarborough Fair qua những người hát dạo thời đó, thường được gọi là bard hay shapers, khi họ di chuyển từ làng mạc này qua thành phố nọ, mỗi nơi lời và cách hòa âm có thay đổi đôi chút.
Qua nhiều thế kỷ, dù lời hát có bất cứ thay đổi gì, nhưng câu thứ 2 trong cả 8 lời vẫn luôn được giữ nguyên “Parsley, Sage, Rosemary and Thyme”, đơn giản câu này chính là linh hồn của bản tình ca. Sau này không còn biết tác giả là ai. Hiện nay tại Anh quốc có nhiều lời hơi khác nhau, cho bản hát cùng mang tên “Scarborough Fair”, và có cùng nốt nhạc.
Giàn thiên lý đã xa
Trước năm 1975, ca khúc này đã được Phạm Duy đặt lời Việt với tựa Giàn thiên lý đã xa, phỏng dịch từ phiên bản lời Pháp có tựa Chèvrefeuille que tu es loin.
Nhưng chắc ít ai biết bài hát “Scarborough Fair”, giai điệu nhẹ nhàng, giản dị, mà Nhạc Sĩ Phạm Duy đã chuyển lời Việt, với tựa là “Giàn Thiên Lý”, là một bài hát tình yêu rất lãng mạn đã có từ nghìn xưa …
Tội nghiệp thằng bé cứ nhớ thương mãi quê nhà.
Giàn thiên lý đã xa, đã rời xa.
Đứa bé lỡ yêu, đã lỡ yêu cô em rồi.
Tình đã quên mỗi sớm mai lặng trôi.
Giàn thiên lý đã xa, đã rời xa.
Đứa bé lỡ yêu, đã lỡ yêu cô em rồi.
Tình đã quên mỗi sớm mai lặng trôi.
Này, này nàng hỡi, nhớ may áo cho người.
Giàn thiên lý đã xa tít mù khơi.
Tấm áo cắt ngay đã cắt trên khăn mượt mà.
Là chiếc chăn đắp chung những ngày qua.
Giàn thiên lý đã xa tít mù khơi.
Tấm áo cắt ngay đã cắt trên khăn mượt mà.
Là chiếc chăn đắp chung những ngày qua.
Tìm một miếng đất cho gã si tình.
Giàn thiên lý đã xa mãi ngàn xăm
Miếng đất cắt hoang, miếng đất ngay bên giáo đường.
Biển sẽ ru tiếng hát bên trùng dương.
Giàn thiên lý đã xa mãi ngàn xăm
Miếng đất cắt hoang, miếng đất ngay bên giáo đường.
Biển sẽ ru tiếng hát bên trùng dương.
Giờ đã đến lúc tan ánh mặt trời.
Giàn thiên lý đã xa mãi người ơi.
Lấp đất hố tôi, lấp nối đôi tay cô nàng.
Thì hãy chôn trái tim non buồn tênh.
Giàn thiên lý đã xa mãi người ơi.
Lấp đất hố tôi, lấp nối đôi tay cô nàng.
Thì hãy chôn trái tim non buồn tênh.
Scarborough Fair
Are you going to Scarborough fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Tell him to make me a cambric shirt
Parsley, sage, rosemary and thyme
Without no seam nor needlework
Then he'll be a true love of mine
Parsley, sage, rosemary and thyme
Without no seam nor needlework
Then he'll be a true love of mine
Tell him to find me an acre of land
Parsley, sage, rosemary and thyme
Between the salt water and the sea strand
Then he'll be a true love of mine
Parsley, sage, rosemary and thyme
Between the salt water and the sea strand
Then he'll be a true love of mine
Are you going to Scarborough fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Lời dịch
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary, and thyme.
Remember me to one who lives there,
She once was a true love of mine.
Người đang trên đường đến phiên Scarborough chăng?
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi với một bóng hình vẫn đương còn nơi đó,
Người con gái đã từng là tình yêu rất chân thành của tôi.
Tell her to make me a cambric shirt
On the side of a hill in the deep forest green
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Parsley, sage, rosemary, and thyme.
Remember me to one who lives there,
She once was a true love of mine.
Người đang trên đường đến phiên Scarborough chăng?
Thoảng mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi với một bóng hình vẫn đương còn nơi đó,
Người con gái đã từng là tình yêu rất chân thành của tôi.
Tell her to make me a cambric shirt
On the side of a hill in the deep forest green
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Tracing a sparrow on snow-crested ground
Without no seams nor needlework
Blankets and bedclothes the child of the mountain
Then she'll be a true love of mine.
Sleeps unaware of the clarion call.
Blankets and bedclothes the child of the mountain
Then she'll be a true love of mine.
Sleeps unaware of the clarion call.
Xin nhắn nàng may cho tôi một chiếc áo vải lanh
Bên kia ngọn đồi thẳm sâu giữa lòng cánh rừng già
Dệt mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Lưu dấu sẻ nâu trên vòm đất tuyết phủ
Không có lấy dù chỉ một đường may vết vá
Đắp lên và vòng tay bọc lấy đứa con của núi đồi
Rồi nàng sẽ mãi mãi là tình yêu bất diệt của đời tôi.
An lành thiếp lặng giữa kèn gióng gọi quân.
Tell her to find me an acre of land
On the side of a hill, a sprinkling of leaves
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Washes the grave with silvery tears
Between salt water and the sea strands
A soldier cleans and polishes a gun
Then she'll be a true love of mine.
Sleeps unaware of the clarion call.
Xin nhắn nàng tìm giúp tôi một thửa đất nhỏ
Bên kia ngọn đồi rải rác những lá rơi
Ươm mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Hàng lệ bạc gột rửa nấm mồ ai
Kẹp giữa những dòng biển mặn và bến bờ đại dương
Kẻ chiến binh súng trên tay lau chùi bóng bẩy
Và nàng sẽ mãi mãi là tình yêu bất diệt của đời tôi.
An lành thiếp lặng giữa kèn gióng gọi quân.
Tell her to reap it in a sickle of leather
War bellows, blazing in scarlet battalions
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Generals order their soldiers to kill
And gather it all in a bunch of heather
And to fight for a cause
Then she'll be a true love of mine.
They've long ago forgotten.
Xin nhắn nàng hãy bằng chiếc liềm da
Chiến tranh bùng lên, thắm sắc quân đoàn áo đỏ
Gặt bụi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Lệnh tướng ban và quân sĩ bắn giết
Rồi bó lại thành chùm thạch nam
Chiến đấu vì một mục đích xa xăm
Và mãi mãi tôi sẽ yêu nàng tha thiết.
Mà từ lâu đã bỏ quên mất rồi.
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary, and thyme.
Remember me to one who lives there,
She once was a true love of mine.
Người đang trên đường đến phiên Scarborough chăng?
Vương mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi với một bóng hình vẫn đương còn nơi đó,
Người con gái đã từng là tình yêu rất đằm thắm của tôi.
Bên kia ngọn đồi thẳm sâu giữa lòng cánh rừng già
Dệt mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Lưu dấu sẻ nâu trên vòm đất tuyết phủ
Không có lấy dù chỉ một đường may vết vá
Đắp lên và vòng tay bọc lấy đứa con của núi đồi
Rồi nàng sẽ mãi mãi là tình yêu bất diệt của đời tôi.
An lành thiếp lặng giữa kèn gióng gọi quân.
Tell her to find me an acre of land
On the side of a hill, a sprinkling of leaves
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Washes the grave with silvery tears
Between salt water and the sea strands
A soldier cleans and polishes a gun
Then she'll be a true love of mine.
Sleeps unaware of the clarion call.
Xin nhắn nàng tìm giúp tôi một thửa đất nhỏ
Bên kia ngọn đồi rải rác những lá rơi
Ươm mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Hàng lệ bạc gột rửa nấm mồ ai
Kẹp giữa những dòng biển mặn và bến bờ đại dương
Kẻ chiến binh súng trên tay lau chùi bóng bẩy
Và nàng sẽ mãi mãi là tình yêu bất diệt của đời tôi.
An lành thiếp lặng giữa kèn gióng gọi quân.
Tell her to reap it in a sickle of leather
War bellows, blazing in scarlet battalions
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Generals order their soldiers to kill
And gather it all in a bunch of heather
And to fight for a cause
Then she'll be a true love of mine.
They've long ago forgotten.
Xin nhắn nàng hãy bằng chiếc liềm da
Chiến tranh bùng lên, thắm sắc quân đoàn áo đỏ
Gặt bụi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương
Lệnh tướng ban và quân sĩ bắn giết
Rồi bó lại thành chùm thạch nam
Chiến đấu vì một mục đích xa xăm
Và mãi mãi tôi sẽ yêu nàng tha thiết.
Mà từ lâu đã bỏ quên mất rồi.
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary, and thyme.
Remember me to one who lives there,
She once was a true love of mine.
Người đang trên đường đến phiên Scarborough chăng?
Vương mùi ngò tây, ngải đắng, hương thảo và xạ hương.
Xin hãy nhắc về tôi với một bóng hình vẫn đương còn nơi đó,
Người con gái đã từng là tình yêu rất đằm thắm của tôi.
Bài cổ ca “Scarborough Fair” (Lễ hội Scarborough Fair):
1/ Are you going to Scarborough Fair?
Bạn ơi, cậu có đi dự lễ hội Scarborough không?
(Hết chinh chiến rồi, bạn được về cố hương còn tôi ở lại)
Bạn ơi, cậu có đi dự lễ hội Scarborough không?
(Hết chinh chiến rồi, bạn được về cố hương còn tôi ở lại)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Remember me to the one who lives there,
Gợi nhớ với cô nàng, người ở cố hương về kẻ ở lại (là tôi)
(Đây là lời trố trăn của chàng trai trước khi nhắm mắt)
For once she was a true love of mine.
Nàng là người yêu của tôi thuở trước.
(Là người yêu của tôi thuở trước, bây giờ thì hết rồi)
2/ Tell her to make me a cambric shirt,
Nhắn nàng hãy may cho tôi áo cưới Cambric,
(Cambric là áo kết đăng ten và thêu thùa cầu kỳ có nguồn gốc từ xứ Cambrai, Pháp quốc, hường được mặc trong các dịp trịnh trọng như lễ hội hay lễ cưới. Ở đây ý nói may cho chàng trai áo để mặc trong lễ cưới của hai người)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Without any seam or needlework,
Áo may không có mối nối và đường kim
(Áo Cambric phải may ghép nối và thêu rất cầu kỳ, không thể may áo Cambric mà không có mối nối đuờng thêu, tức là việc không thể làm được)
Then she shall be a true love of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi.
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
3/ Tell her to wash it in yonder well,
Nhắn nàng giặt áo đó ở giếng xa,
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Where never sprung water or rain ever fell,
Nơi không có nước nguồn hay mưa rơi,
(Giếng lúc nào cũng có nước từ mạch nước ngầm, và giếng ở giữa trời thì mưa sẽ rơi vào, có nghĩa là không bao giờ có loại giếng như chàng trai mô tả trên đời)
And she shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi.
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
4/ Tell her to dry it on yonder thorn,
Nhắn nàng phơi áo ở khóm gai xa,
(Không ai đi phơi áo ở bụi gai, nhất là áo Cambric, vì gai sẽ làm rách áo)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Which never bore blossom since Adam was born,
Những khóm gai mãi đơm hoa từ thuở Adam có hình hài
(Không hề có loại cây gai mà lại nở hoa trên đời)
Then she shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi.
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
5/ Now he has asked me questions three,
Chàng đã muốn em làm ba việc (trước khi gặp chàng),
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
I hope he’ll answer as many for me,
Em mong chàng cũng sẽ làm ngần ấy việc,
Before he shall be a true lover of mine.
Trước khi chàng được ở bên em mãi mãi.
6/ Tell him to buy me an acre of land,
Nhắn chàng mua cho em một mảnh đất hoang
(“An acre of land” có nghĩa là một miếng đất để trồng trọt hay canh tác)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Between the salt water and the sea sand,
Ngay tại bờ biển,
(Không thể trồng trọt canh tác với cát và muối biển)
Then he shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì chàng sẽ được ở bên em mãi mãi.
7/ Tell him to plough it with a ram’s horn,
Nhắn chàng bừa miếng đất với sừng cừu,
(Sừng cừu đực cong xoắn lại không thể bừa đất đuợc)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
And sow it all over with one pepper corn,
Và gieo hạt toàn bộ miếng đất bằng một hạt tiêu,
(Việc không thể làm được)
And he shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì chàng sẽ được ở bên em mãi mãi.
8/ Tell him to sheer’t with a sickle of leather,
Nhắn chàng gọt mỏng hạt tiêu bằng liềm da
(Không hề có liềm hái làm bằng da, và hạt tiêu nhỏ quá không thể gọt mỏng được)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
And bind it up with a peacock’s feather,
Và buộc hạt tiêu lại bằng lông công,
(Lông công cứng và thẳng, không thể dùng làm dây buộc, và hạt tiêu thì quá nhỏ)
And he shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì chàng sẽ được ở bên em mãi mãi.
9/ Tell him to thrash it on yonder wall,
Nhắn chàng đập cây tiêu trên bờ tường xa,
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
And never let one corn of it fall,
Và không bao giờ để một hạt tiêu rơi xuống đất,
(Hạt tiêu sẽ rớt vương vải xuống đất - Việc không thể làm được)
Then he shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì chàng sẽ được ở bên em mãi mãi.
10/ When he has done and finished his work,
Khi chàng đã làm xong những việc em muốn,
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Oh, tell him to come and he’ll have his shirt,
Nhắn chàng hãy đến lấy chiếc áo cưới Cambric,
(Chàng không thể đến được nữa)
And he shall be a true lover of mine.
(Nếu làm được như vậy) thì chàng sẽ được ở bên em mãi mãi.
Bài ca từ “Scarborough Fair/Canticle” (Lễ hội Scarborough Fair/ Bài Kinh Nguyện):
(Đoạn 1, 3, 5 và 7 là “Scarborough Fair”, đoạn 2, 4, 6 là “Canticle”)
(Đoạn 1, 3, 5 và 7 là “Scarborough Fair”, đoạn 2, 4, 6 là “Canticle”)
1/ Are you going to Scarborough Fair?
Bạn ơi, cậu có đi dự lễ hội Scarborough không?
(Hết chinh chiến rồi, bạn được về cố hương, còn tôi ở lại)
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Remember me to the one who lives there,
Gợi nhớ với cô nàng, người ở cố hương về kẻ ở lại (là tôi)
(Đây là lời trố trăn của chàng trai trước khi nhắm mắt)
For once she was a true love of mine.
Nàng là người yêu của tôi thuở trước
(Là người yêu của tôi thuở trước, bây giờ thì hết rồi)
2/ On the side of the hill in the deep forest green
Bên sườn đồi nhuốm màu xanh đậm của rừng thẳm
(Cây cỏ hoà màu với khói đen của súng và đại bác biến thành màu xanh thẳm, khói bốc lên ngùn ngụt làm tối trời, chúng ta thường nghe “đánh nhau tối tăm trời đất” cũng đồng nghĩa như vậy.)
Tracing of sparrow on snow-crested brown.
Dấu binh lửa của chinh nhân trên mặt tuyết.
(Sparrow còn có nghĩa là một đàn chim, trong câu này có nghĩa là đoàn quân. Nhiều cánh quân xung trận dẫm nát mặt đất phủ tuyết. Ý nói chiến tranh phá tan nền hoà bình giữa các xứ.)
Blankets and bedclothes the child of the mountain.
Chăn mền ôm ấp ngọn đồi non.
(Ngụ ý nói lính chết trên trận địa nằm sát nhau, lớp này chồng lên lớp kia từ xa nhìn giống như những tấm mền và khăn trải chồng chất trên nhau, giống như đắp chăn cho ngọn đồi).
Sleeps unaware of the clarion call.
Hy sinh trong tiếng lệnh tử thần.
(Mạng người chấm dứt nhưng trận chiến vẫn tiếp diễn, lớp trước ngã gục lớp sau vẫn tràn tới theo tiếng kèn thúc quân)
3/ Tell her to make me a cambric shirt.
Nhắn nàng hãy may cho tôi áo cưới Cambric.
(Cambric là áo kết đăng ten và thêu thùa cầu kỳ có gốc từ xứ Cambrai, Pháp quốc, thường được mặc trong các dịp trịnh trọng như lễ cưới, ý nói may cho chàng trai áo để mặc trong lễ cưới của hai người)
Parsley, sage, rosemary, and thyme
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Without any seam or needlework
Áo may không có mối nối hay đường kim
(Áo Cambric may ghép nối và thêu rất cầu kỳ, cho nên không thể may áo Cambric được)
Then she shall be a true love of mine
(Nếu làm được) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
4/ On the side of a hill a sprinkling of leaves.
Bên sườn đồi lá tan tác rơi.
(Bên sườn đồi thân người nối tiếp nhau gục ngã)
Washes the grave with silvery tears.
Lệ bạch kim cuốn trôi mộ địa.
(Nước mắt phản chiếu ánh sáng của giáp sắt và vũ khí cho nên lấp lánh ánh bạc, ý nói khóc bạn ngay giữa trận tiền. Câu này ví von: quá nhiều nước mắt có thể cuốn trôi mộ điạ của đồng đội. “Grave” là mộ phần, nhưng ý câu này phải là “mộ địa” vì chôn nhiều xác quá, mà đây cũng không phải là nghĩa địa cho nên “grave” trong câu này nên hiểu là mộ địa chôn tạm, lấp bằng tay giống như “lấp đất hố tôi, lấp với đôi tay cô nàng” trong “Giàn thiên lý đã xa” của Phạm Duy)
A soldier cleans and polishes a gun.
Người lính lau chùi và đánh bóng khẩu súng.
(Bắn nhiều quá thì nòng súng bị ám khói dễ bị kẹt đạn, khẩu súng bị hoen dơ do thuốc súng và máu cho nên phải lau chùi đánh bóng khẩu súng để tiếp tục chiến đấu)
Sleeps unaware of the clarion call.
Hy sinh trong tiếng lệnh tử thần.
(Mạng người chấm dứt nhưng trận chiến vẫn tiếp diễn, lớp trước ngã gục lớp sau vẫn tràn tới theo tiếng kèn thúc quân)
5/ Tell her to find me an acre of land,
Nhắn nàng tìm một miếng đất hoang cho gã si tình (“Giàn thiên lý đã xa”, Phạm Duy)
(“An acre of land” có nghĩa là một miếng đất để trồng trọt canh tác)
Parsley, sage, rosemary, and thyme.
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
Between the salt water and the sea strand,
Nằm ngay bờ đại dương
(Làm gì có miếng đất trồng trọt canh tác ngay bãi biển?)
(Nếu làm được) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi.
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
6/ War bellows blazing in scarlet battalions.
Âm thanh của trận hỗn chiến giữa những tiểu đoàn đỏ.
Ý câu này là: “các tiếng súng, tiếng kèn, tiếng la hét, tiếng rên siết ... âm vang từ những đám quân be bét máu”.
(Scarlet ở đây ám chỉ màu đỏ của máu, Battalions là những tiểu đoàn, nhưng chữ “tiểu đoàn” gợi lên hình ảnh đoàn quân chỉnh tề, mà ở đây cảnh giao tranh hỗn độn diễn ra không còn hàng ngũ gì nữa, chữ “đám quân” mới diễn tả đúng cảnh tượng lúc đó, vậy thì scarlet battalions nên hiểu là “những đám quân be bét máu”)
Generals order theirs soldiers to kill.
Các tướng lãnh hiệu lệnh cho quân sĩ giết giặc.
(Các vua chúa giải quyết mâu thuẫn bằng vũ lực, lính chỉ biết nhận lịnh)
And to fight for a cause they've long ago forgotten.
Và chiến đấu cho một nguyên nhân mà không ai còn nhớ nữa.
(Chinh chiến triền miên kéo dài qua nhiều thế hệ. Đám lính trẻ chỉ biết đánh mà không biết nguyên nhân từ đâu)
7/ Tell her to reap it (heather) with a sickle of leather,
Hãy nhắn nàng cắt (cỏ thạch thảo) bằng chiếc liềm da,
(Liềm bằng da không thể cắt được cỏ thạch thảo vì cỏ có thân cứng và không hề có liềm làm bằng da trên đời)
Parsley, sage, rosemary, and thyme,
Mùi tây, xô, hồng hương và húng tây,
(Các hương thảo, linh hồn của tình yêu lứa đôi)
And gather it all in a bunch of heather,
Bó lại thành một bó thạch thảo (tức là hồng phương bách, họ đỗ quyên, không phải là cúc cánh mối mà người Việt thường gọi là thạch thảo)
(Hoa thạch thảo hồng hay tím nở vào mùa xuân, ý nghĩa của mùa xuân là mùa thanh bình nhưng riêng hoa thì lại có ý nghĩa cô đơn và vĩnh biệt. Ý của Paul Simon trong câu này là: hoà bình đến, nhưng người yêu của nàng mãi mãi không trở về nữa)
Then she’ll be a true love of mine.
(Nếu làm được) thì nàng sẽ được mãi mãi ở bên tôi.
(Có nghĩa là nàng sẽ không bao giờ được gặp chàng nữa)
Ở cổ ca “Scarborough Fair”, các vần thơ nhẹ nhàng và những hình ảnh mộc mạc đơn sơ của cuộc sống dân dã thời trung cổ, cùng với giai điệu du dương đặc biệt của loại nhạc Celtic đã được rất nhiều nguời trên thế giới yêu thích và dùng làm lullaby (bài hát ru trẻ con) và bài hát này một lần nữa lại được bình chọn là một trong những bài lullabies hay nhất thế giới.
Với bài ca từ “Scarborough Fair/Canticle”, cũng là những vần thơ nhẹ nhàng, nhưng lần này có sự kết hợp của những “câu kinh nguyện” ngắn ngủi, hàm chưa nhiều ẩn ý làm rung động lòng người nghe, khiến cho toàn bài ca từ mang đậm nét bi tráng của một thiên anh hùng ca thời đại, mà bối cảnh (của bài ca từ) vẫn là những cuộc chiến tranh đẫm máu triền miên thời Trung Cổ.
Trên đây chỉ là một sự lược dịch cũng như nhiều cách dịch khác (trong sách vở và trên mạng) mà do cách hành văn của tiếng Anh cổ, các câu thơ ví von tối nghĩa đồng thời vốn ngôn ngữ Anh -Việt hạn hẹp của người viết đã tạo ra sự khác biệt về cách dịch, độc giả nên nghiên cứu các bài dịch khác ngõ hầu tìm ra một cách dịch thích hợp và đúng đắn với mình nhất.
No comments:
Post a Comment