Thursday, August 30, 2018

Happy New Year & Bài Hát Tuổi Thơ

Khi tôi còn bé , những năm học lớp một , lớp hai  tôi có học nhạc . Lúc đó cô giáo đến lớp chỉ dạy hát , cô giơ tay lên và yêu cầu chúng tôi làm theo những động tác tay của cô ” Đô , rê , mi , son , la , đố “.
Tôi thích một bài hát
Nào ai ngoan , ai xinh , ai tươi . Nào ai yêu những người bạn thân . Tìm đến đây , ta cầm tay , múa vui nào .
Rồi tung tăng ta đi bên nhau , bạn thân yêu ta còn ở đâu . Tìm đến đây , ta cầm tay , múa vui nào 
Khi tôi lên lớp sáu ( cấp hai ) , tôi học nhạc chính quy hơn , những nốt nhạc  khóa son và tôi cũng có một ca khúc yêu thích
Cánh Chim Hòa Bình
Trên cao xanh tung bay ngọn cờ hòa bình , bước tiến bước nắm tay ta cùng đồng lòng
Toàn thế giới tiến tới dùng tiếng hát chiến đấu , đẩy lùi nguy cơ chiến tranh
Chân lý sẽ thắng , sáng trên trời xanh hôm nay , khắp trên hành tinh tung bay cánh chim bồ câu . Cùng cất tiếng hát , sát vai kề vai bên nhau , tiếng ca hùng tráng dâng lên , tiếng bom phải câm .
Cất tiếng hát đấu tranh vì hòa bình
Cất tiếng hát đấu tranh vì hòa bình
Mỗi lần hát ca khúc này , tôi lại nhớ cái năm lớp sáu đầy biến cố đấy .
Tôi hiểu chiến tranh đâu chỉ có tiếng súng đạn , tiếng bom vang rền . Chiến tranh là những cơn sóng trào dâng trong lòng , những hận thù dai dẳng . Ranh giới giữa sống chết chỉ vài giây.
Hôm qua còn theo anh
Đi ra đường quốc lộ
Hôm nay đã chặt cành
Đắp cho người dưới mộ
Hôm qua còn ở bên anh
Hôm nay anh đã về nơi suối vàng .
Có một bài hát mà những giáo sinh thực tập năm đó đã dạy chúng tôi
Cầm tay phút chia ly lên đường nghĩa vụ , bạn ơi đừng quên nhé phút giây sum vầy . Tay trong tay mình vui lên nhé , tuy cách xa lòng nhớ nhau hoài .
...........................................................................
“Đến ngày hôm nay, thế giới lại gần được nhau hơn, thì chúng ta phải cảm ơn tầm quan trọng và sức lôi cuốn của Âm nhạc, mà bất cứ một dân tộc nào đều có thể, qua những nhạc phẩm bất hủ của mình, mang mọi người lại gần nhau, hòa cùng một trái tim, dù ở góc phố nào trên thế giới”.
Với vẻ đẹp lộng lẫy thoáng u buồn của giai điệu cũng như cách phối âm tài tình, rất giản dị mà tao nhã, bài hát Happy New Year của ABBA đã trở thành một bài hát bất hủ. Mỗi một dịp năm mới là bài hát này lại được ngân vang lên khắp mọi nơi trên thế giới. Và còn một điều thú vị khác, đó là tính tiên tri lạ lùng của bài hát.
Cứ vào độ trước Tết Dương lịch cho đến Tết Âm lịch, giai điệu ca khúc “Happy New Year” – một ca khúc của ban nhạc nổi tiếng ABBA – lại vang lên trên các kênh phát sóng phát thanh, truyền hình, các chương trình văn nghệ, các công viên, siêu thị tại Việt Nam.
Bài hát ra đời năm 1980 và xuất hiện ngay tại Việt Nam không lâu sau, vào giữa những năm đời sống đầy khó khăn. Các khúc của ABBA tràn đầy khát vọng yêu thương, khát vọng hòa bình, ước mơ đoàn tụ… tạo cảm giác rạo rực xuân mới đã tràn về. Vì thế cá khúc đã được lồng nhạc phóng tác mới và dùng rộng rãi quá đà, tại các kênh phát thanh, truyền hình…
Trước hết, chúng ta hãy đọc lời ca:
Sâm banh đã cạn
Và pháo hoa đã tàn
Còn lại anh với em
Bơ vơ, buồn bã
Bữa tiệc vui đã hết
Và buổi sáng sao mà ảm đạm
Sao khác hẳn hôm qua
Nhưng đã đến lúc phải nói với nhau…
Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Cầu cho mọi người bóng dáng xa xôi
Một thế giới nơi láng giềng đều là bè bạn
Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Cầu cho mọi người hy vọng và ước mơ
Để tìm kiếm, hay nếu không, em và anh
Chúng mình cũng có thể ngả mình và chết…
Vì sao lại có những câu nặng trĩu lo âu như vậy trong một lời chúc mừng năm mới? Để hiểu được điều đó, chúng ta phải trở lại thời điểm ra đời của bài hát. Những bạn đọc lớn tuổi hẳn nhớ rằng vào thập niên 1970 nhân loại dường như đang đứng bên bờ vực thảm hoạ diệt vong: chiến tranh lạnh, chạy đua vũ trang, khủng hoảng dầu lửa năm 1973.
Chiến tranh Việt Nam cuối cùng đã chấm dứt năm 1975, nhưng những cuộc chiến tranh khác vẫn tiếp tục hay bùng phát ở khắp nơi trên thế giới. Thập niên 1970 cũng nổi tiếng với cuộc đảo chính đẫm máu của Pinochet, những cuộc diệt chủng của Suharto ở Đông Timor, Mengistu ở Ethiopia, của Pol Pot ở Campuchia…Nhưng thập niên 1970 cũng chỉ là một thập kỷ nữa thêm vào chuỗi những thập kỷ đầy giết chóc và tàn phá trước đó. Đến cuối thập niên 1970, số lượng đầu đạn hạt nhân trên thế giới đã đủ để hủy diệt vài lần nền văn minh nhân loại.
Đó dường như là kết quả tất yếu của một thế giới kỹ nghệ hóa đến mất hết tính người. Để thấy hết cái hay của bài hát, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về cuốn “Tân thế giới dũng cảm”  (Brave New World).
Xuất bản lần đầu năm 1932, cuốn tiểu thuyết của Huxley lấy bối cảnh là thế giới thế kỷ 26, trong đó tác giả không chỉ dự báo sự phát triển của khoa học và công nghệ, như công nghệ sinh học, kỹ thuật nhân bản … mà còn cả những nghịch lý của xã hội công nghệ, nơi không còn gia đình, nghệ thuật, tôn giáo, triết học, và đa dạng văn hoá, nơi hạnh phúc của con người phụ thuộc vào máy móc, thuốc, chất kích thích và tình dục, …
Đôi khi em thấy/ Tân thế giới dũng cảm đang đến gần/ Đang sinh sôi nẩy nở/ Trên tro tàn của cuộc đời ta/ Ôi, con người là một gã khờ/ Nhưng hắn cứ tưởng rằng mình vẫn ổn/ Lê đôi chân đất sét/ Hắn lang thang lang thang/ Mà chẳng biết mình đang lạc lối…
Chúc mừng năm mới/ Chúc mừng năm mới/ Cầu cho mọi người bóng dáng xa xôi/ Một thế giới nơi láng giềng đều là bè bạn/ Chúc mừng năm mới/ Chúc mừng năm mới/ Cầu cho mọi người hy vọng và ước mơ/ Để tìm kiếm, hay nếu không, em và anh/ Chúng mình cũng có thể ngả mình và chết…
Đoạn tiếp sau còn buồn bã hơn:
Bây giờ em cảm thấy/ Rằng mọi giấc mơ ta từng có ngày nào/ Đều đã chết/ Chẳng còn gì ngoài xác hoa giấy trên sàn/ Một thập niên vừa chấm dứt/ Nào ai biết một thập niên tới đây/ Những điều gì sẽ đến/ Điều gì đang đợi chúng ta/ Vào cuối năm tám mươi chín…
Điều gì diễn ra vào năm 1989? Khi mọi thứ xảy đến, đó là sự sụp đổ dây chuyền của các nước XHCN Đông Âu. Năm 1989 là một cái mốc quan trọng đến mức ta có thể nói đó chính là sự kết thúc sớm của thế kỷ XX. Và 1989 còn là cái năm không thể nào quên của người Trung Quốc, năm của Thảm sát Thiên An Môn, hàng chục ngàn sinh viên chết dưới làn xe tăng và súng của chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Và ngày nay khi Trung Quốc đang vươn tầm thế giới, mọi thứ đang chuyển biến mạnh mẽ, nhưng tốt hơn hay xấu hơn, là điều không dễ trả lời. Nhưng có một điều chắc chắn: bóng dáng của “Một thế giới nơi láng giềng đều là bè bạn” vẫn còn xa xôi, và những lời chúc của ABBA trong Happy New Year vẫn là những lời chúc của tương lai.
Nỗi lo âu vẫn còn đó, chiến tranh vẫn lan tràn, thù hận vẫn dai dẳng, môi trường vẫn tiếp tục bị tàn phá, và sự phát triển của công nghệ dường như càng làm cho những mối hiểm nguy tăng thêm. Nhân loại, hơn bao giờ hết, cần phải suy nghĩ và hành động để bảo vệ và cải thiện cuộc sống của chính mình.
“Ôi, con người là một gã khờ
Nhưng hắn cứ tưởng rằng mình vẫn ổn
Lê đôi chân đất sét
Hắn lang thang lang thang
Mà chẳng biết mình đang lạc lối…”
Lời bài hát vẫn không nguôi thổn thức. Vậy rốt cuộc chúng ta đang lê bước tìm kiếm điều gì? Bây giờ đã đến lúc phải nói với nhau và hát cùng với ABBA:
Chúc mừng năm mới/ Chúc mừng năm mới/ Cầu cho mọi người bóng dáng xa xôi/ Một thế giới nơi láng giềng đều là bè bạn/ Chúc mừng năm mới/ Chúc mừng năm mới/ Cầu cho mọi người hy vọng và ước mơ/ Để tìm kiếm, hay nếu không, em và anh/ Chúng mình cũng có thể ngả mình và chết…

No more champagne
And the fireworks are through
Here we are, me and you
Feeling lost and feeling blue
It’s the end of the party
And the morning seems so grey
So unlike yesterday
Now’s the time for us to say…
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we don’t we might as well lay down and die
You and I
Sometimes I see
How the brave new world arrives
And I see how it thrives
In the ashes of our lives
Oh yes, man is a fool
And he thinks he’ll be okay
Dragging on, feet of clay
Never knowing he’s astray
Keeps on going anyway…
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we don’t we might as well lay down and die
You and I
Seems to me now
That the dreams we had before
Are all dead, nothing more
Than confetti on the floor
It’s the end of a decade
In another ten years time
Who can say what we’ll find
What lies waiting down the line
In the end of eighty-nine…
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we don’t we might as well lay down and die
You and I
Ừ thì quá khứ là điều gì đó mất mát và đầy buồn bã. Sớm mai thức dậy, mọi việc cũng chẳng sáng sủa gì. Nhưng dẫu sao đó cũng là một ngày mới – khác với ngày hôm qua (unlike yesterday). Chính vì điều giản dị mang tính tích cực ấy mà: thôi, hãy tạm gác sang một bên những phiền muộn và nói lới chúc mừng năm mới với nhau đi. Rồi tất cả chúng ta ai cũng sẽ tìm thấy cho mình một viễn cảnh trong một thế giới mà mọi người hàng xóm đều là bạn bè của nhau. Có lẽ không ai là không có những hy vọng, vì vậy hãy cố gắng hiện thực hóa chúng. Bởi nếu không cố gắng, chúng ta sẽ ngã xuống và chết…

HAPPY NEW YEAR
(UNE BONNE ANNÉE)
No more champagne
And the fireworks are through
Here we are, me and you
Feeling lost and feeling blue
Its the end of the party
And the morning seems so grey
So unlike yesterday
Nows the time for us to say…
Pas plus de champagne
Feux d’artifice ont fini
Nous sommes ici, moi et toi
Sentons perdu et obscène
C’est la fin du party
Et le matin semmble gris
Différent celui d’hier
Ce temps est pour nous à dire …
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we dont we might as well lay down and die
You and i
Happy new year
Une bonne annÉe
Il faut que notre vision dirige vers
Un Monde òu tout les voisins sont nos amis
Happy new year
Une bonne année
Réalisons nos espoirs, nos volontés
Si non, notre vie deviendra vide et sombre
Toi et moi
Sometimes I see
How the brave new world arrives
And I see how it thrives
In the ashes of our lives
Oh yes, man is a fool
And he thinks hell be okay
Dragging on, feet of clay
Never knowing hes astray
Keeps on going anyway…
Parfois je vois
Un nouveau monde s’ouvrir
Et je vois qu’il s’agrandit
Dans le cendre de notre vie
Oh oui, l’homme est idiot
Il pense que l’enfer est bon
Il traine ses pieds aveugles
Sans savoir qu’il est perdu
Il continue à marcher …
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we dont we might as well lay down and die
You and i
Happy new year
Une bonne année
Il faut que notre vision dirige vers
Un Monde òu tout les voisins sont nos amis
Happy new year
Une bonne année
Réalisons nos espoirs, nos volontés
Si non, notre vie deviendra vide et sombre
Toi et moi
Seems to me now
That the dreams we had before
Are all dead, nothing more
Than confetti on the floor
Its the end of a decade
In another ten years time
Who can say what well find
What lies waiting down the line
In the end of eighty-nine…
Il me semble maintenant
Des belles choses que nous reâvions
S’évanouissent, rien reste
Comme des confettis sur sol
C’est la fin d’une décade
Dans les autres décennies
Qui peut dire qu’il n’y a rien
Nous attend sur notre chemin
Quand fin de quatre-vingt neuf …
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we dont we might as well lay down and die
You and i
Happy new year
Une bonne année
Il faut que notre vision dirige vers
Un Monde òu tout les voisins sont nos amis
Happy new year
Une bonne année
Réalisons nos espoirs, nos volontés
Si non, notre vie deviendra vide et sombre
Toi et moi
Dịch Lời Việt
Không còn Champagne nữa
Những cây pháo hoa cũng đã đốt hết rồi
Giờ chỉ còn anh và em
Với mất mát và nỗi buồn ám ảnh
Bữa tiệc kết thúc rồi
Và buổi sáng sao mà u ám thế
Chẳng giống chút gì với khung cảnh hôm qua
Đây chính là lúc để chúng ta cùng cất tiếng:

Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Chúc cho mọi người sẽ được thấy hình ảnh bây giờ và mai sau
Về một thế giới nơi mọi người đều là bạn
Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Chúc cho mọi người sẽ đều có những niềm tin, những lý tưởng để nỗ lực hết mình
Bởi nếu không có, anh và em có lẽ
Sẽ nằm xuống và chìm trong giấc ngủ ngàn thu

Đôi khi em thấy rằng
Thế giới này thật biết bao cam đảm
Khi vẫn vươn mình ngày một phồn vinh
Tại chính những đám tro tàn của cuộc đời ta đó
Ôi loài người sao dại khờ đến vậy
Cứ nghĩ rằng rồi cũng sẽ ổn thôi
Và mãi lê những bước chân mệt mỏi
Chẳng hề biết rằng mình lạc lối mất rồi
Để cứ vẫn luôn lầm lũi bước

Đối với em dường như tất cả
Giấc mơ mà chúng mình đã có trước đây
Đều đã chết, chẳng còn gì hơn nữa
Ngoài những bông hoa giấy rơi vãi trên sàn
Vậy là kết thúc rồi 1 thập kỷ
Đã thêm mười năm trời lặng lẽ trôi qua
Nhưng liệu ai nói được những gì ta tìm thấy
Những gì vẫn ẩn mình dưới dòng chảy của thời gian
Vào điểm cuối của năm 89.
Tôi có một câu chuyện khá thú vị , cũng do cái sở thích kỳ quặc của tôi
Trong một chương trình quà tặng âm nhạc tối chủ nhật , có một chú bé con đã tặng chúc mừng sinh nhật cho người thân của chú ca khúc này . Hôm ấy lại là một ngày giữa tháng sáu ( giữa năm )
phát thanh viên nói rằng chắc chú bé đã nhầm lẫn giữa 2 bài Happy New Year và Happy Birthday , tuy nhiên chương trình vẫn phát ca khúc Happy New Year này .
Tôi lại thích nghe ca khúc này không phải là dịp năm mới mà vào những ngày thường .
Dù ca khúc nói về năm mới , nhưng lại trong một tâm trạng buồn bã , hình như lúc ta đã già , ta không còn mong năm mới đến nữa , ta không thích năm mới , không thích cái nét rộn ràng khoe sắc của mùa xuân , ta thờ ơ với sắc xuân , đối với ta năm mới là một ngày bình thường như mọi ngày thôi .

No comments:

Tìm hiểu y phấn tảo

  ( trích trong sách phật quốc ký sự ) của t/g Thích Phước Tiến