Có lẽ không cần phải giới thiệu nhiều về Facebook và nút “Like” nổi tiếng của nó. Facebook là một mạng xã hội, nơi người ta tự do thể hiện bản thân trong môi trường mạng Internet. Facebook khác blog ở chỗ, các công cụ để đăng bài của nó rất phong phú, chủ tài khoản không nhất thiết phải biết viết văn. Mức độ tương tác của Facebook cũng cao hơn so với blog.
TỪ NHỮNG NÚT ‘LIKE’ TRÊN MÀN HÌNH
Nút “Like” thể hiện sự tán thưởng của người đọc đối với một dòng trạng thái (status), ghi chú hay livestream… hay gọi tắt là tin bài của chủ tài khoản Facebook, đó là mục đích ban đầu của nó.
Dần dần, người ta like vì nhiều lẽ. Bạn có thể like vì bản thân nội dung đó hấp dẫn, hoặc bạn yêu thích, hâm mộ chủ tài khoản Facebook, hoặc đơn giản là bạn lịch sự báo cho chủ nhân biết rằng: Bạn đã xem tin bài của anh ta (cô ta). Chưa hết, như bạn sẽ xem dưới đây, nút Like cũng có 72 phép biến hóa như của Tôn Ngộ Không.
Khi một người được nhiều like, người ấy thấy mình được quan tâm, được công nhận, thấy mình có tiếng tăm, thấy mình đặc biệt và có chỗ hơn người. Cho nên, hầu như ai cũng thích được like. Trong like có chữ “Danh”, một dục vọng lớn nhất của con người.
Facebook cũng đánh giá chất lượng một tin bài qua số like mà tin bài ấy nhận được, nó sẽ hiển thị tin bài ấy nhiều hơn trên News Feed. Có nghĩa là chủ nhân của nó càng nổi danh hơn. Nổi danh hơn thì sẽ nhiều cơ hội để kiếm lợi hơn. Cho nên, like cũng gắn với chữ “Lợi”.
Một người bán hàng trên mạng có nhiều like sẽ có nhiều cơ hội bán được hàng. Một ca sĩ, diễn viên nhiều like là có nhiều fan hâm mộ, thêm nổi tiếng, cũng là tiềm năng thu nhập và phát triển công việc. Một trí thức nhiều like thì tư tưởng, trí tuệ được nhiều người biết tới, là bàn đạp của công danh sự nghiệp. Một người bình thường cũng muốn nhiều like vì hầu như ai cũng có cái gì đó tự đắc muốn thiên hạ biết đến.
Thế nên, người ta tìm mọi cách để có được like, kể cả chơi gian lận. Ai được like thì hoan hỷ, không được like thì buồn, giận người khác thờ ơ không có con mắt xanh nhìn người. Có người sáng ra, việc đầu tiên phải kiểm tra Facebook xem có ai like mình không, không có thì hình như bắt đầu một ngày có vẻ không được vui lắm. Đến công việc ở cơ quan cũng phải ngừng lại để kiểm tra xem Facebook mình có ai like không, có ai “còm” không. Vậy là trong một nút Like có hết cả Danh – Lợi – Tình, ba dục vọng khó bỏ nhất của con người theo quan điểm nhà Phật.
Các bạn trẻ mới lớn với tâm lý lứa tuổi đang muốn khẳng định bản thân là những người rất nhiệt tình với Facebook và tất nhiên là rất thích được like. Nhưng muốn có like chân chính thì cần có sức hấp dẫn. Thật khó, trong khi tâm cầu Danh thật mạnh mẽ, thế là “câu like”.
CÙNG VỚI CÁC KIỂU CÂU ‘LIKE’
Dọa ma: “Nếu nhìn thấy bức ảnh này mà không like, bạn sẽ gặp xui xẻo cả ngày. Nếu không share, bạn sẽ gặp xui xẻo cả tuần”.
Hoặc gán ghép, vu vạ: “Nếu bạn nhìn bức ảnh này mà không like thì bạn là người không có trái tim”.
Hoặc mơn trớn theo kiểu “có đi có lại”: “Cầu cho những ai bấm “Like” sẽ luôn gặp hạnh phúc và may mắn”.
Có người còn câu like bằng cách đăng status như thế này: “Mình rất ghét mấy đứa câu like, ai đồng ý like phát”.
Muốn có nhiều like không gì nhanh bằng đăng ảnh nóng, cảnh nóng, livestream chuyện ăn chơi khoe mẽ, hiển thị bản ngã hoặc gây thị phi giật gân, đăng cảnh bạo lực máu me, hay mua nước mắt người xem bằng những câu chuyện thương tâm bịa đặt. Tóm lại, người ta dùng đủ mọi thủ thuật, chiêu trò để đánh vào óc hiếu kỳ, vào tâm lý thích giật gân, vào sự dễ dãi và lười tư duy, vào dục tính… những thị hiếu không lấy gì làm cao thượng hay trong sáng của con người. Câu like giờ đây đã biến tướng trở thành một thị hiếu quái đản, thể hiện một tâm lý háo danh đến cuồng si.
Điều đáng lo ngại là trong khi người ta like hoặc “câu like” những câu chuyện như thế thì họ dần dần đang chấp nhận rằng: Hãy làm điều số đông mong muốn, dù điều ấy khiến người ta đang mất đi sự hướng thượng tới những giá trị đích thực như trí tuệ, khiếu thẩm mỹ, sự nhân văn, lòng nhân ái… đương nhiên, ngày càng xa rời sự thật, xa rời tâm hướng thiện hay lòng bao dung. Có lẽ lỗi không thuộc về nút Like, nó chỉ là tấm gương phản chiếu nhân tâm méo mó của không ít người hiện nay và nhân lên ngàn lần với sự cuồng loạn của tâm lý đám đông
Đó là những like ảo, like mà không phải là ưa thích thật sự vì chất lượng tin bài.
Nút Like cũng không hoàn toàn bị xuyên tạc, vẫn có những tin bài có giá trị được like thật theo đúng nghĩa của từ like. Nhưng số ấy không nhiều, nó chìm nghỉm trong những cơn mưa like phi lý trí và gian lận.
Thị hiếu với nút like làm lung lay cả những người muốn đóng góp giá trị đích thực cho đời. Một tin bài đề cao lòng tốt, tìm lại xúc cảm thánh thiện với cái đẹp thực sự của văn hóa, nghệ thuật hay một câu chuyện có nhiều ẩn ý về đạo lý rất cần thiết một sự trầm ngâm trí tuệ… thì đa phần ít gây chú ý cho đám đông hơn một câu nói vô thưởng vô phạt của một ca sĩ lừng danh, một tin cướp giết hiếp giật gân, một bức ảnh khoe thân trơ trẽn, một câu chuyện thị phi của người nổi tiếng… Và có thể dù không có tâm lý câu like, nhưng các tác giả chân chính thấy nản lòng với số lượng ít ỏi độc giả còn quan tâm tới những điều chính đáng.
Dù ít hay nhiều like thì bạn vẫn nên đăng những hình ảnh đẹp, hướng thiện, ca ngợi lòng tốt.
Bạn có thể đăng lên một bài thơ Đường, một bản nhạc cổ điển tuyệt đẹp hay những giá trị văn hóa tinh thần bất diệt của nhân loại. Bạn đăng lên một câu chuyện đầy trí tuệ khiến người xem được khai mở những nhận thức mới. Bạn đăng lên những lời chí lý của cổ nhân, của Thánh nhân để giúp con người sống tốt hơn.
Bạn đăng lên những câu chuyện ca ngợi tình bạn chân thành, tình yêu trong sáng. Bạn đăng lên những lời kêu gọi giúp đỡ những kẻ khốn cùng hoặc bạn thể hiện thái độ phản đối những hành vi đáng lên án, vi phạm đạo đức xã hội… như thế chính là bạn đang tạo phúc cho nhân thế và cho cả chính bạn
Bởi vì rốt cuộc, bạn đang làm đúng với quy luật của vũ trụ và lòng người. Vì dù có lúc sai lầm, có khi mê muội, con người ta ai ai khi bình tâm, tỉnh táo và có thiện tính cũng muốn được đối xử tốt, chân thật và muốn được yêu thương, giúp đỡ. Và bạn đã luôn luôn ở đó. Dù bạn không có nhiều like.
Miễn là vẫn có người đọc, xem thì vẫn có người được thọ ích. Như thế chính là làm đẹp cho đời vậy.
No comments:
Post a Comment