KHOA HỌC VÀ CHÍNH TRỊ

Phỏng vấn : Ông xây dựng đạo đức dựa trên cái gì? Cái gì cho phép ông nói : nghiên cứu này là tốt còn nghiên cứu kia là xấu ? và xét cho cùng điều đó có liên quan đến đức tin của ông không?

Tôi áp dụng nguyên lý phổ quát có trong tất cả các tôn giáo : không làm điều xấu cho đồng loại. Đối với tôi, một nghiên cứu là tốt nếu như nó tôn trọng con người và là xấu nếu nó làm phương hại tới phẩm giá hoặc gây tổn hại cho hạnh phúc của con người.

Ví dụ rõ ràng nhất  về những nghiên cứu xấu xa, đó là việc chế tạo vũ khí giết người. Tôi rất sửng sốt khi biết rằng trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam , một ủy ban có tên là "Division Jason" được thành lập do sáng kiến của Lầu năm góc, gồm những nhà khoa học lớn của nước Mỹ, trong đó có nhiều nhà khoa học được giải Nobel, có nhiệm vụ chuyên lo về chiến tranh điện tử ở Việt Nam. Ví dụ , Murray Gell-Mann, người được giải Nobel vì đã phát minh ra các hạt quark - hạt cơ bản cấu tạo nên vật chất , cũng tham gia trong cái ủy ban đó.Thật là đau khổ khi nghĩ rằng mỗi tháng những bộ óc cỡ ấy lại gặp nhau một lần để bàn bạc xem làm thế nào chế tạo được những quả bom hiệu quả hơn , giết được nhiều người hơn. Tất nhiên ở đây cũng còn có động cơ về hệ tư tưởng nữa . Nhiều nhà vật lý châu âu đã mang nặng tư tưởng chống cộng. Việt Nam vào thời điểm đó được họ hình dung là mối hiểm họa cộng sản có nguy cơ xâm chiếm toàn bộ vùng Đông Nam Á. Đây là học thuyết Domino đã từng nổi tiếng một thời: Nếu Việt Nam rơi vào tay cộng sản thì tất cả các nước láng giềng khác cũng sẽ như vậy giống như các quân bài sụp đổ hàng loạt. Cần phải chặn đứng sự bá quyền đó bằng mọi giá mà vì mục đích đó người ta phát minh ra những vũ khí giết người hiệu quả nhất có thể được. 

Về cá nhân mình, tôi không bao giờ tham gia vào những nghiên cứu như vậy. Nhưng vào thời chiến , sự phân biệt giữa cái thiện và cái ác không phải bao giờ cũng rạch ròi minh bạch. Ví dụ, các nhà khoa học làm việc ở Los Alamos trong sa mạc New Mehico đều biết rằng họ đang xây dựng một vũ khí có sức mạnh giết người chưa từng có trong lịch sử trước đó.Tuy nhiên , họ vẫn làm .Tôi cho rằng vì họ tin rằng nếu để cho Hitler chế tạo được quả bom đó trước họ, thì y sẽ chiếm toàn bộ thế giới, sẽ xây dựng các trại tập trung ở khắp nơi và sẽ loại bỏ tất cả những ai , Do Thái cũng như những người khác , gây trở ngại cho hắn , để tạo ra một chủng tộc siêu đẳng mà y mơ ước. Đó còn là một cái ác lớn hơn.