Saturday, May 14, 2011

Thứ sáu ngày 13 dưới góc nhìn của toán học và văn hóa

Thứ  sáu ngày 13 dưới góc nhìn của toán học và văn hóa
Ở một số nước phương Tây, người ta cho rằng thứ  sáu ngày 13 là ngày rủi ro. Tuy nhiên, báo Le Figaro (Pháp) số ra ngày 11-3-2009 cho biết số người mua lô tô tại Pháp vào thứ  sáu ngày 13 cao gấp 3 lần so với những ngày khác.
Vậy thứ  sáu ngày 13 có đặc điểm gì về mặt toán học và văn hóa ? Nó là ngày tốt hay xấu ?
Kiệt tác Bữa tiệc cuối cùng của Léonardo da Vinci
Bằng lý thuyết đồng dư, toán học chứng minh được một năm bất kỳ có ít nhất một thứ  sáu ngày 13 và nhiều nhất ba thứ  sáu ngày 13. Hơn nữa, một năm có ba thứ  sáu ngày 13 khi và chỉ khi ngày đầu năm là thứ  năm (đối với năm không nhuận) hoặc chủ nhật (đối với năm nhuận). Đó là trường hợp của năm 2009: có ba thứ  sáu ngày 13 rơi vào tháng hai, tháng ba và tháng mười một. Sự  kiện này đã xảy ra vào năm 1998 và sẽ lặp lại vào các năm 2015, 2026.
Những năm sắp đến, 2010 và 2011 chỉ có một thứ  sáu ngày 13 mỗi năm. Năm 2012 có ba thứ  sáu ngày 13 rơi vào tháng giêng, tháng tư và tháng bảy. Bộ ba “giêng, tư , bảy” này ít gặp hơn so với bộ ba “hai, ba, mười một”. Năm 2013 có hai thứ  sáu ngày 13 rơi vào tháng 9 và tháng 12. Tổng cộng có 21 thứ  sáu ngày 13 từ  2009 – 2019.
Cũng bằng toán học, ta tính được khoảng cách giữa hai ngày thứ  sáu 13 gần nhất chỉ có thể là 27, 90, 181, 244, 272, 335 hoặc 426 ngày. Như  vậy, hai thứ sáu ngày 13 gần nhất có thể cách nhau hơn một năm. Đó chính là trường hợp 13-8-1999 và 13-10-2000.
Theo Kinh Thánh, Chúa Jésus bị đóng đinh trên thập tự  giá vào thứ  sáu. Hơn nữa, bữa ăn cuối cùng của Chúa với các môn đồ có đúng 13 người. Việc này thường được xem là nguồn gốc việc kiêng sợ thứ  sáu ngày 13.
Ở Ý, số 17 được gắn với sự  rủi ro chứ không phải số 13. Còn ở Trung Quốc, con số này là 4 vì được phát âm gần giống với “ tử ” nghĩa là chết. Ở châu Mỹ Latin, ngày kiêng cữ  lại là thứ ba 13.
Về mặt thống kê, hiện chưa có dữ liệu đáng tin cậy nào để gán cho thứ  sáu ngày 13 với “may mắn” hay “rủi ro” theo một nghĩa nào đó. Chẳng hạn, xác suất trúng lô tô ở Pháp vào thứ  sáu ngày 13 cũng giống với những ngày khác và xấp xỉ với 1/14.000.000. Xác suất nhỏ bé này không có nghĩa là bạn không thể trúng lô tô và không hề ngăn cản người chơi lô tô nuôi hi vọng!

No comments:

CHÚNG TA LÀ NHỮNG GÌ CHÚNG TA NGHĨ

  Trích: Nghệ Thuật Tối Giản - Có Ít Đi, Sống Nhiều Hơn; Việt dịch: Alex Tu Dịch;  Người khác có thể dễ dàng đọc được niềm vui và nỗi khổ tr...